In tijden van verlies is taal soms een lastig ding. Dat heb ik wel gemerkt bij het verlies van mijn zoon een aantal jaar geleden.
‘Je komt er wel weer goed doorheen’, ‘Je moet door hè?’, of ‘Ik hoop dat je het een plekje kunt geven’. Goedbedoeld, maar waar is dat plekje dan? En waar moet je doorheen?
Voor mij waren het geen troostende woorden, wel was het voor mij was heel belangrijk om fijne herinneringen op te halen, zelfs ook met mensen die mijn zoon nooit hebben gekend.
Nu jaren later droom ik nog vaak over hem en soms denk ik hem te herkennen als ik een groepje jongeren zie in het park. Laatst droomde ik dat ik naast hem zat op zijn bed. Ik hield zijn hand vast en ik zei tegen hem dat het tijd was om op te staan om naar school te gaan. Ik opende mijn ogen en huilde want hij was nergens te vinden. Ik huilde niet alleen van verdriet, maar ook van geluk. We hadden elkaar weer even gezien.
Vlak naar zijn overlijden probeerden sommigen uit mijn omgeving hem juist van me weg te nemen. Ik herinner me nog dat iemand tegen me zei: ’kijk, je kunt weer lachen, zo ken ik je weer’. Ik was sinds lange tijd weer op een verjaardag en ja, ik had gelachen. Blijkbaar snapten sommigen er niets van. Ik was het aan het verwerken. De meeste dagen voelde ik mij leeg en doodongelukkig.
Gelukkig waren er ook veel mensen die begrepen dat rouw geen jaar of een dag duurt. Die weten dat wanneer je zelfs jaren na de dood van je kind iets belangrijks binnen je gezin meemaakt, je hem of haar ineens weer heel erg kunt missen. Mensen die snappen dat ik me met familiedagen soms heel alleen kan voelen. Herinneringen die pijn doen, maar die mij toch ook enorm veel kracht kunnen geven.
Vrienden van mij hebben meer dan 20 jaar geleden hun dochter verloren. Ik vroeg hen laatst of het ooit ophield, de pijn. En wanneer ze weer geluk hadden gevoeld, en hoe dan? Zij vertelden dat zij geleerd hadden om verder te leven. Maar dat zij hun dochter nog iedere dat misten. Zij legden dat uit als ‘je mag iemand blijven missen, dan doet de pijn op een gegeven moment minder zeer’. Als je de pijn niet wegduwt, duwt deze ook niet keihard terug.
Ik heb geen woorden meer nodig van mijn omgeving. Ik heb de balans gevonden om verder te gaan. Ik blijf denken aan de mooie herinneringen aan mijn zoon die er niet meer is.
Voor mij is het niet de dood een plekje geven, maar dat de liefde voor mijn zoon levenslang een plekje houdt in mijn hart.
L.O.E.S.
